author
Bobby Brown
Cập nhật 2025-04-30
Mười phút để hiểu cách chọn 10 loại lưu lượng kế?

Mục lục


1. Lưu lượng kế là gì? Tại sao cần sử dụng lưu lượng kế?

Lưu lượng kế là thiết bị dùng để đo lưu lượng của chất lỏng hoặc khí. Khái niệm "lưu lượng" đề cập đến thể tích hoặc khối lượng chất lỏng hoặc khí chảy qua đường ống trong một khoảng thời gian nhất định [Chú thích 1]. Các đơn vị đo phổ biến bao gồm lít mỗi phút (LPM) hoặc kg mỗi giờ (kg/h). Trong đời sống hàng ngày, đồng hồ nước chính là một dạng lưu lượng kế chuyên dụng để đo lượng nước sử dụng.
Việc sử dụng lưu lượng kế mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt trong sản xuất công nghiệp. Nhờ vào lưu lượng kế, doanh nghiệp có thể kiểm soát chính xác tỷ lệ pha trộn nguyên liệu, giám sát hệ thống tuần hoàn nước làm mát, hoặc thống kê sản lượng trong quá trình sản xuất.
➤ Tìm hiểu thêm: Lưu lượng kế hỗ trợ báo cáo năng lượng cho hệ thống nước lạnh của tòa nhà như thế nào
 

2. So sánh nhanh các loại lưu lượng kế và ứng dụng phù hợp

Để đáp ứng nhu cầu đa dạng của các ứng dụng khác nhau, lưu lượng kế được chia thành nhiều loại. Tuy nhiên, nhìn chung có thể phân loại theo nguyên lý đo lường. Dưới đây là bảng tổng hợp so sánh 10 loại lưu lượng kế phổ biến và mức độ phù hợp với từng tình huống sử dụng.
➤ Giải thích ký hiệu: ★★★ - Tốt, ★★ - Chấp nhận được, ★ - Không khuyến khích. (Chi phí được xếp từ ★★★ cao đến ★ thấp)
So sánh các loại lưu lượng kế

3. Cách chọn lưu lượng kế (Hướng dẫn chọn thiết bị)

Các bước lựa chọn

1 ) Phân tích đặc tính của môi chất

Trước tiên, cần xác định lưu chất là chất lỏng, khí hay hơi nước. Ngoài ra, các yếu tố như tính axit/kiềm của chất lỏng, tình trạng đầy ống hay không, có bọt khí hay không, độ nhớt của chất lỏng… cũng là những tiêu chí quan trọng cần cân nhắc khi lựa chọn lưu lượng kế.
Khi chọn thiết bị, nên chọn dải chịu nhiệt và áp suất cao hơn thực tế ít nhất 10 đơn vị để đảm bảo an toàn. Ví dụ, nếu nhiệt độ chất lỏng là 50°C và áp suất là 20 kg/cm², thì lưu lượng kế nên được chọn với khả năng chịu nhiệt 60°C và chịu áp suất 30 kg/cm² để đảm bảo an toàn vận hành.
Các loại lưu lượng kế chịu áp suất cao phổ biến bao gồm lưu lượng kế siêu âm, lưu lượng kế chênh áp và lưu lượng kế Coriolis. Đối với yêu cầu dải nhiệt độ rộng, các loại lưu lượng kế phù hợp là lưu lượng kế chênh áp, lưu lượng kế điện từ và lưu lượng kế xoáy (vortex).

2 ) Xác định dải lưu lượng

Khi lựa chọn lưu lượng kế, một điểm đặc biệt quan trọng cần lưu ý là: Dải đo của lưu lượng kế phải lớn hơn phạm vi dao động lưu lượng chất lỏng trong đường ống thiết bị.
Xác định dải lưu lượng
Đối với các ứng dụng có lưu lượng tương đối ổn định, có thể cân nhắc sử dụng các loại lưu lượng kế như diện tích (phao), tuabin, vortex hoặc chênh áp với kích thước nhỏ hơn. Trong trường hợp cần đo đồng thời cả lưu lượng rất nhỏ và rất lớn (dải đo rộng), nên lựa chọn lưu lượng kế siêu âm hoặc lưu lượng kế Coriolis.

3 ) Yêu cầu về độ chính xác

Độ chính xác của lưu lượng kế càng cao thì sai số càng nhỏ, đồng thời giá thành của các loại lưu lượng kế có độ chính xác cao cũng sẽ đắt hơn. Do đó, khi lựa chọn cần cân đối giữa yêu cầu đo lường và chi phí.
Nếu chỉ cần biết sơ bộ lượng nước trong đường ống, có thể chọn các loại lưu lượng kế diện tích (phao) với độ chính xác thấp và chi phí rẻ. Trong các thiết bị công nghiệp thông thường, lưu lượng kế cánh quạt, lưu lượng kế thể tích hoặc lưu lượng kế vortex với độ chính xác trung bình cũng được sử dụng phổ biến.
Đối với các ứng dụng yêu cầu giám sát nghiêm ngặt và độ chính xác cao, lưu lượng kế siêu âm, Coriolis hoặc điện từ là những lựa chọn được khuyến nghị.
➤ Tìm hiểu thêm: Độ chính xác của lưu lượng kế

4 ) Xem xét môi trường lắp đặt

Cần kiểm tra kích thước đường ống. Với hệ thống đường ống lớn, thường sử dụng lưu lượng kế siêu âm dạng kẹp ngoài hoặc lưu lượng kế điện từ. Đối với đường ống nhỏ, lưu lượng kế phao hoặc lưu lượng kế khối lượng loại nhỏ sẽ phù hợp hơn.
Về vấn đề rung động, nên tránh sử dụng lưu lượng kế Coriolis vì loại này nhạy cảm với rung động. Trong trường hợp này, lưu lượng kế điện từ hoặc lưu lượng kế siêu âm là lựa chọn phù hợp hơn vì ít bị ảnh hưởng bởi rung động cơ khí.
Nếu không thể cắt đường ống tại hiện trường, lưu lượng kế siêu âm dạng kẹp ngoài là giải pháp tối ưu. Tuy nhiên, cần chú ý đến điều kiện chất lỏng, nếu có quá nhiều bọt khí hoặc ống không đầy thì có thể không phù hợp.
Đối với các khu vực lắp đặt ngoài trời yêu cầu chống thấm nước, nên chọn lưu lượng kế có cấp độ bảo vệ từ IP65 trở lên và đảm bảo giao diện kết nối có lớp bảo vệ chống nước hoặc sử dụng hộp nối chuyên dụng ngoài trời.
Ngoài ra, các yếu tố như nhiệt độ, áp suất của chất lỏng hay nhiệt độ môi trường cũng cần được cân nhắc nếu có yêu cầu đặc biệt khi lựa chọn thiết bị.
➤ Tìm hiểu thêm:
Cách lắp đặt lưu lượng kế cánh quạt
Cách lắp đặt lưu lượng kế phao
Cách lắp đặt cảm biến lưu lượng kế siêu âm
 

5 ) Đánh giá chi phí và chứng nhận

Cần so sánh tổng thể giữa hiệu suất, giá thành và khả năng đáp ứng các chứng nhận sản phẩm cần thiết nhằm đảm bảo yêu cầu về an toàn hoặc tuân thủ quy định pháp lý.
Trong trường hợp nguồn nhân lực tại hiện trường hạn chế và mong muốn thiết bị vận hành không cần bảo trì thường xuyên, các loại lưu lượng kế không có bộ phận cơ khí hao mòn như lưu lượng kế điện từ hoặc lưu lượng kế siêu âm sẽ phù hợp hơn so với các loại lưu lượng kế khác.

6 ) Nhu cầu truyền tín hiệu

Trong một số trường hợp, việc lưu trữ và truyền dữ liệu lưu lượng là cần thiết. Ngoài ra, những năm gần đây, theo quy định của Luật Quản lý Năng lượng, các thiết bị tại các tòa nhà, nhà máy hoặc nơi làm việc phải thực hiện báo cáo năng lượng định kỳ hằng năm, do đó cần sử dụng lưu lượng kế có chức năng thu thập dữ liệu.
Vì vậy, khi mua lưu lượng kế, cần chú ý xem cổng kết nối và giao thức truyền thông của thiết bị có tương thích với hệ thống hiện có hay không. Vui lòng tham khảo các tài liệu kỹ thuật của từng nhà sản xuất để kiểm tra chế độ truyền thông phù hợp.
➤ Tìm hiểu thêm về giao thức truyền thông:
Lưu lượng kế siêu âm hỗ trợ báo cáo năng lượng dễ dàng hơn
Dòng tín hiệu analog là gì?
RS485 là gì?
Modbus là gì?
Tín hiệu công tắc là gì?

4. Cách lựa chọn lưu lượng kế phù hợp theo nhu cầu – Trường hợp thực tế tại nhà máy gia công bán dẫn

Tại nhà máy bán dẫn này, trong quy trình sản xuất nước siêu tinh khiết, khách hàng cần lắp đặt lưu lượng kế trên thiết bị RO để giám sát lưu lượng nước cô đặc, nhằm kiểm soát tỷ lệ cô đặc và ngăn ngừa tình trạng đóng cặn trên màng lọc.
Khách hàng cho biết khu vực lắp đặt có diện tích hạn chế và thiết bị không thể dừng để thi công.
Dựa trên những điều kiện trên, chúng tôi đã hướng dẫn khách hàng áp dụng 6 bước lựa chọn thiết bị để chọn được loại lưu lượng kế phù hợp nhất với hiện trường.
Bước 1: Phân tích đặc tính của môi chất
Môi chất đo lường của thiết bị RO là "nước siêu tinh khiết", không dẫn điện, nhiệt độ thấp, áp suất thường và có tính ăn mòn.
✖︎ Có thể loại trừ ban đầu lưu lượng kế điện từ (chỉ phù hợp với chất lỏng dẫn điện) và lưu lượng kế ống thủy tinh (khả năng chịu ăn mòn kém)
Bước 2: Xác định dải lưu lượng
Lưu lượng của nước cô đặc trong hệ thống RO thường thuộc loại trung bình hoặc thấp nhưng có sự dao động nhất định, do đó lưu lượng kế cần phản hồi chính xác những thay đổi nhỏ.
✖︎ Không khuyến khích sử dụng loại tuabin, vortex (độ nhạy với lưu lượng nhỏ kém) hoặc lưu lượng kế chênh áp (phù hợp hơn với đường ống lớn)
Bước 3: Yêu cầu về độ chính xác
Yêu cầu độ chính xác đo lường rất cao, cần kiểm soát chính xác tỷ lệ cô đặc để tránh ảnh hưởng đến toàn bộ quy trình sản xuất.
✖︎ Loại bỏ các loại lưu lượng kế có độ chính xác trung bình hoặc thấp như lưu lượng kế diện tích, lưu lượng kế nhiệt khối, lưu lượng kế vortex, lưu lượng kế tuabin.
Thông thường lưu lượng kế siêu âm và lưu lượng kế khối lượng Coriolis có độ chính xác cao, dao động khoảng ±0.1% ~ 0.3%
Bước 4: Xem xét môi trường lắp đặt
Theo yêu cầu của khách hàng, hiện trường không thể dừng máy cắt ống, không gian lắp đặt hạn chế.
✖︎ Các loại lưu lượng kế khối lượng có độ chính xác cao thường là dạng lắp xuyên hoặc mặt bích, kích thước lớn, thi công phức tạp.
Để đáp ứng yêu cầu lắp đặt không xâm lấn, chỉ có loại lưu lượng kế siêu âm kẹp ngoài là phù hợp và kích thước không lớn.
Bước 5: Đánh giá chi phí và chứng nhận
Nếu muốn kiểm soát chi phí, có thể lựa chọn loại lưu lượng kế siêu âm kẹp ngoài với tính năng cao, mức giá dao động khoảng 10.000 ~ 20.000 TWD, thông thường chỉ cần hiệu chuẩn định kỳ mỗi 1 ~ 2 năm.
Bước 6: Nhu cầu truyền tín hiệu
Khách hàng cần giám sát dữ liệu lưu lượng qua PLC, do đó cần lựa chọn lưu lượng kế điện tử hỗ trợ các giao thức truyền thông như 4–20mA, Modbus hoặc Pulse. Khách hàng cần xác nhận giao thức truyền thông của thiết bị có tương thích với lưu lượng kế hay không.
✦ Cuối cùng, chúng tôi xác định lưu lượng kế siêu âm kẹp ngoài là lựa chọn tối ưu ✦
Lưu lượng kế siêu âm kẹp ngoài có độ chính xác cao, lắp đặt nhanh chóng, vật liệu chịu hóa chất tốt và hỗ trợ truyền thông kỹ thuật số, phù hợp để đo lường nước siêu tinh khiết không dẫn điện, đồng thời có thể lắp đặt mà không cần dừng thiết bị, đáp ứng tốt yêu cầu của khách hàng.
➤ Tìm hiểu thêm: Sản phẩm được sử dụng trong trường hợp này - Lưu lượng kế siêu âm LORRIC

5. Câu hỏi thường gặp (Q&A)

Q1: Có những loại lưu lượng kế nào? Phân biệt ra sao?
A: Các loại lưu lượng kế phổ biến bao gồm: lưu lượng kế siêu âm, lưu lượng kế diện tích (phao), lưu lượng kế cánh quạt, lưu lượng kế tuabin, lưu lượng kế khối lượng và lưu lượng kế điện từ. Sự khác biệt chủ yếu nằm ở nguyên lý đo và phạm vi ứng dụng. Khi lựa chọn, nên căn cứ vào yêu cầu thực tế như loại chất lỏng, nhiệt độ, áp suất và ngân sách để chọn loại lưu lượng kế phù hợp nhất.
➤ Tìm hiểu thêm: Nguyên lý lưu lượng kế

Q2: Vì sao lưu lượng kế đo không chính xác?
A: Các nguyên nhân khiến lưu lượng kế đo không chính xác có thể bao gồm: vị trí lắp đặt không phù hợp, chất lỏng chứa bọt khí hoặc tạp chất, tốc độ dòng chảy trong ống không ổn định, không hiệu chuẩn định kỳ hoặc cảm biến bị lão hóa. Ngoài ra, việc chọn sai loại lưu lượng kế so với điều kiện thực tế cũng là nguyên nhân phổ biến. Để đảm bảo độ chính xác, cần lắp đặt đúng theo hướng dẫn và thực hiện kiểm tra, hiệu chuẩn định kỳ.

Q3: Độ chính xác của các loại lưu lượng kế có khác nhau không?
A: Có, độ chính xác của lưu lượng kế khác nhau tùy theo từng loại. Thông thường, lưu lượng kế khối lượng, lưu lượng kế điện từ và lưu lượng kế siêu âm có độ chính xác cao, phù hợp với các ứng dụng đòi hỏi độ chính xác nghiêm ngặt như sản xuất wafer hoặc dược phẩm. Trong khi đó, lưu lượng kế phao có độ chính xác thấp hơn nhưng chi phí rẻ, phù hợp với nhu cầu cơ bản. Khi chọn thiết bị, cần dựa trên yêu cầu đo lường để chọn mức độ chính xác phù hợp.

Q4: Lưu lượng kế có cần hiệu chuẩn định kỳ không? Thực hiện như thế nào?
A: Có, lưu lượng kế cần được hiệu chuẩn định kỳ, thông thường 1~2 năm một lần. Việc hiệu chuẩn nên được thực hiện bởi các tổ chức được chứng nhận (như phòng thí nghiệm đạt chứng nhận TAF hoặc ISO17025). Ngoài ra, một số nhà sản xuất lưu lượng kế cũng cung cấp dịch vụ hiệu chuẩn.
➤ Tìm hiểu thêm: Dịch vụ hiệu chuẩn lưu lượng kế LORRIC

Q5: Cần lưu ý gì khi lắp đặt lưu lượng kế?
• Đảm bảo đủ đoạn ống thẳng, tránh lắp gần khúc cua hoặc van
• Chú ý chiều dòng chảy, lắp đặt theo hướng chỉ dẫn trên lưu lượng kế
• Đảm bảo hệ thống điện, dây nối ổn định và nối đất chính xác
• Tránh lắp tại khu vực rung động mạnh, nơi tích tụ khí hoặc nơi có áp suất âm

Nguồn tài liệu

  1. ^ [Ghi chú 1] • Lưu lượng thể tích (Volumetric Flow Rate) là thể tích chất lỏng đi qua tiết diện trong một đơn vị thời gian, được đo bằng các đơn vị như L/phút hoặc m³/giờ. Phương pháp đo này không xét đến sự thay đổi mật độ của chất lỏng và thường được sử dụng trong các hệ thống xử lý nước và HVAC (hệ thống điều hòa không khí). • Lưu lượng khối lượng (Mass Flow Rate) là tổng khối lượng chất lỏng chảy qua trong một đơn vị thời gian, được thể hiện bằng các đơn vị như kg/giờ hoặc g/giây. Phương pháp này thường được ứng dụng trong các ngành yêu cầu độ chính xác cao như hóa chất, dược phẩm và đo lưu lượng khí. Trong trường hợp mật độ chất lỏng thay đổi lớn do nhiệt độ hoặc áp suất, nên sử dụng lưu lượng kế đo lưu lượng khối lượng.
  2. ^ How to Choose the Right Ultrasonic Flow Meter - Cross
  3. ^ What is an Ultrasonic Flow Meter? - OMEGA
  4. ^ 10 parameters for choosing the optimal mass flowmeter for an application -P.I. Process Instrumentation
  5. ^ A Guide to Positive Displacement Flow Meters - Flow Metrics
  6. ^ Positive displacement meters: pros, cons and selection - ENGINEERLIVE
  7. ^ Advantages of Vortex Technology - EMERSON
  8. ^ A Guide To Choosing The Right Turbine Flow Meter For Your Industrial Needs - Smart Measurement
  9. ^ Turbine Flow Meter Explained | Operation and Calibration - REALPARS
  10. ^ Differential Pressure Flow meters - OMEGA
  11. ^ Laminar Flowmeters - CONTROL AUTOMATION
  12. ^ Important considerations for choosing an electromagnetic flow meter -ESE MAGAZINE
Có thể bạn quan tâm
Bài viết liên quan

Liên hệ chúng tôi